Ogród Doświadczeń im. Stanisława Lema

Co tu można zrobić

1. Stań na obwodzie nieruchomej karuzeli. Zacznij iść wzdłuż obwodu. Co się dzieje? Zatrzymaj się. Zmień kierunek ruchu na przeciwny. Co obserwujesz?
2. Stań na brzegu karuzeli. Poproś o jej rozkręcenie. Zwróć uwagę na pozycję, jaką musisz przyjąć, aby utrzymać się na karuzeli.
3. Kiedy karuzela się kręci, spróbuj przejść wzdłuż jej średnicy, z jednego brzegu na drugi. Czy to łatwe?

Dlaczego tak się dzieje

1. Kiedy idziesz w jedną stronę, karuzela kręci się w stronę przeciwną. Dzieje się tak ze względu na zasadę zachowania momentu pędu, który zależy od masy, rozmiarów i prędkości obrotowej układu i który cały czas ma wartość 0, o ile nie działamy na układ żadną zewnętrzną siłą.
2. Aby utrzymać się na wirującej platformie, musisz pochylić się do jej środka. Taka pozycja pozwala zrównoważyć wszystkie siły działające na twoje ciało, w tym siłę odśrodkową, która stara się wyrzucić cię z platformy.
3. Przejście wzdłuż średnicy obracającej się karuzeli jest trudne z uwagi na występującą w takim układzie siłę Coriolisa, która działa na nas w kierunku prostopadłym do toru marszu.

Ciekawostki
Siła Coriolisa odpowiada za kierunek wiatrów wiejących w strefie podzwrotnikowej, tzw. pasatów. Wiatry te miały duże znaczenie w epoce żaglowców.